Văn Miếu Xích Đằng - Nơi tôn vinh truyền thống hiếu học của người Hưng Yên xưa và nay
Trên văn bia chùa Thiên Ứng dựng năm 1625 có ghi: “Phố Hiến nổi tiếng là nơi đô hội tiểu Tràng An của bốn phương”. Vào thế kỉ XVI-XVII, Phố Hiến là một đô thị sầm uất, trên bến dưới thuyền, nơi hội tụ, giao thoa, điểm đến của thương gia từ hơn 10 nước đến kinh doanh, buôn bán như: Hà Lan, Nhật Bản, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Trung Quốc… Cùng với hàng hóa, các thương nhân nước ngoài đã mang đến đây nhiều kiến trúc và tập quán, văn hóa đa dạng phong phú.
Trải qua những biến cố lịch sử và sự thay đổi của tự nhiên, ngày nay Phố Hiến vẫn giữ được những dấu tích của một thời hưng thịnh. Đến Phố Hiến vào bất kể thời điểm nào trong năm, bạn sẽ cảm nhận được một nét đẹp bình yên và mộc mạc rất khác biệt, với những di tích lịch sử lâu năm, cùng văn hóa truyền thống độc đáo.
Phố Hiến còn đó các công trình kiến trúc cổ độc đáo, nổi tiếng như: Văn Miếu Xích Đằng, với hơn 400 năm tồn tại, ghi danh 161 vị đại khoa, nơi thể hiện tinh thần hiếu học của con người trên mảnh đất "Nhất Kinh kỳ, Nhì Phố Hiến"; Chùa Chuông với danh xưng “Phố Hiến - Đệ nhất danh thắng”, một ngôi “cổ tự” còn lưu giữ nhiều di cổ giá trị, tiêu biểu là bia "Kim Chung tự thạch bi ký" dựng năm 1711, mô tả quá trình tụ cư, hình thành Phố Hiến hưng thịnh với hơn 20 đơn vị phường, thị; là đền Mẫu linh thiêng, một di tích lịch sử không chỉ đẹp về địa thế, kiến trúc, cảnh quan mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể độc đáo của Phố Hiến xưa…. cùng với gần 60 di tích lịch sử, 100 bia ký và nhiều đình miếu, đền chùa minh chứng cho một Phố Hiến, nơi giao thoa văn hóa đa sắc tộc thể hiện qua những công trình kiến trúc. Nổi bật và rõ nét nhất là các phong cách kiến trúc Việt Nam, Trung Hoa, thấp thoáng có phong cách kiến trúc Gô-tích của châu Âu.
Hệ thống tượng Phật tại chùa Chuông
Bên cạnh những di tích, danh thắng, các làng nghề truyền thống đi cùng với nó là văn hoá làng nghề với hội làng, phong tục, tín ngưỡng thờ tổ nghề, mối quan hệ của người dân làng nghề, bí quyết và kỹ thuật truyền nghề, ý nghĩa biểu tượng văn hóa trong các sản phẩm của làng nghề tạo thành nét văn hoá không thể thiếu của người dân nơi đây. Về Phố Hiến, hãy ghé thăm làng nghề truyền thống hương xạ thôn Cao, để tìm hiểu về cách làm ra hương xạ, check in với khung cảnh yên bình, thơ mộng. Về thôn Đào Đặng, ghé đền Đào Nương để được nghe chuyện về ca nương Đào Thị Huệ dùng tiếng hát của mình để lập mưu giết binh sĩ nhà Minh, cứu cho khắp vùng yên ổn và tìm hiểu về một trong những nơi phát tích của nghệ thuật hát Ca trù.
Đến Phố Hiến mà chưa thưởng thức Bún thang lươn thì coi như chuyến đi của bạn chưa thực sự trọn vẹn. Bún thang Phố Hiến thể hiện rõ phong vị địa phương với cua, lươn đồng… Một bát bún thang lươn Phố Hiến đầy đủ topping bao gồm lươn đồng chiên giòn, bún rối, mắm tôm, thịt ba chỉ ướp nghệ chiên mềm, hành, tía tô, giò lụa thái chỉ. Với người dân Phố Hiến, Bún thang lươn là món ăn của nỗi nhớ niềm thương, chỉ cần thưởng thức một lần sẽ nhớ mãi.
Ngày 4/3/2025, UBND tỉnh Hưng Yên đã có Báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về Đề án “Xây dựng và Phục dựng Phố Hiến cổ”. Theo Đề án, Phố Hiến cổ sau khi phục dựng được kỳ vọng sẽ trở thành điểm đến văn hóa tầm cỡ quốc gia và quốc tế, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ du lịch toàn cầu.
Phố Hiến, minh chứng cho sức sống mãnh liệt của mạch nguồn văn hóa không chỉ đại diện cho người dân nơi đây mà còn khẳng định giá trị văn hoá cốt lõi tạo nên văn minh sông Hồng. Hãy về Phố Hiến để cảm nhận những nét xưa trong lòng thành phố.
Trung tâm TTXTDLHY
