Nhằm chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích, nhiều hộ nông dân xã Đại Đồng đã mạnh dạn đưa cây hoa cúc chi vào sản xuất. Nhờ phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, ít sâu bệnh và có đầu ra ổn định, cây cúc chi đang từng bước khẳng định hiệu quả kinh tế, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Từ mô hình trồng thử nghiệm với diện tích chỉ vài sào ở một số hộ tiên phong, đến nay, toàn xã Đại Đồng đã phát triển gần 20 ha cúc chi, hình thành vùng sản xuất tập trung, tạo thuận lợi cho việc áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật, tổ chức thu hoạch và liên kết tiêu thụ sản phẩm.

Tại thôn Đông Trại, bà Khúc Thị Nhàn là một trong những hộ tiêu biểu gắn bó lâu năm với cây cúc chi. Cách đây 5 năm, khi nhiều người còn băn khoăn trước việc chuyển đổi cây trồng, bà Nhàn đã mạnh dạn đưa cúc chi vào canh tác trên diện tích vài sào ruộng trước đây cấy lúa của gia đình. Qua từng vụ sản xuất, nhận thấy cây trồng này phù hợp với điều kiện canh tác địa phương, cho hiệu quả kinh tế cao và đầu ra ổn định, gia đình bà từng bước mở rộng diện tích. Đến nay, diện tích trồng cúc chi của gia đình đạt hơn 1 mẫu, trở thành một trong những hộ trồng cúc chi quy mô lớn của xã.

Bà Nhàn chia sẻ: Cúc chi là cây tương đối dễ trồng, ít sâu bệnh, chi phí đầu tư ban đầu không lớn. Năm đầu tiên phải mua giống, nhưng từ các vụ sau có thể tận dụng cành của cây vụ trước để ươm nên chi phí giảm đáng kể. Trồng cúc chi tuy vất vả hơn lúa ở khâu chăm sóc và thu hái, nhưng bù lại thu nhập cao hơn nhiều, nên người dân yên tâm gắn bó lâu dài.

Tại thôn Xuân Đào, cúc chi cũng được xem là cây trồng chủ lực trong vụ đông. Giữa cánh đồng hoa nở rộ, chị Nguyễn Thị Giang nhanh tay thu hái những bông hoa vàng, phấn khởi cho biết: Cúc chi có sức sống rất khỏe, hầu như không có sâu bệnh. Gia đình tôi trồng cúc chi đã ba năm nay với diện tích 3,5 sào. Năm nay thời tiết thuận lợi, cây sinh trưởng tốt, cho năng suất cao, giá bán ổn định từ 45.000 – 47.000 đồng/kg hoa tươi. Bình quân mỗi sào thu từ 400 – 450 kg, sau khi trừ chi phí, gia đình thu lãi khoảng 10 – 15 triệu đồng mỗi vụ.

Theo kinh nghiệm của người dân, cúc chi được trồng từ tháng 7 – 8 dương lịch, sau khoảng 5 – 6 tháng bắt đầu cho thu hoạch. Thời gian thu hoa kéo dài khoảng 1,5 tháng, mỗi đợt hoa nở rộ trong khoảng 2 – 3 tuần. Nhờ bố trí thời vụ hợp lý, các hộ dân vẫn duy trì sản xuất lúa xuân; sau khi thu hoạch lúa mới tiến hành làm đất, lên luống trồng cúc chi, không ảnh hưởng đến an ninh lương thực tại chỗ, đồng thời tận dụng hiệu quả quỹ đất nông nghiệp.

Tuy nhiên, trồng cúc chi đòi hỏi sự chăm sóc tỉ mỉ, công phu. Người dân ví việc chăm hoa “như chăm con mọn”, bởi ngoài yêu cầu về kỹ thuật vun xới, bón phân, cây còn phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Sau mỗi trận mưa, nông dân phải kịp thời ra ruộng xới đất, vun gốc để tránh úng nước. Đến khoảng tháng 9 – 10 âm lịch, người trồng tiến hành bấm ngọn để cây phân nhánh, ra nhiều nụ, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng hoa.

Vụ thu hoạch cúc chi năm 2025 bắt đầu từ giữa tháng 12 dương lịch và kéo dài đến hết tháng 1/2026. Hoa đạt chất lượng tốt nhất khi vừa nở, không còn nụ non nhưng chưa tàn, do đó người trồng phải tranh thủ thu hái đúng thời điểm. Những ngày cao điểm, nông dân thường có mặt ngoài đồng từ sáng sớm đến tối muộn để kịp tiến độ thu hoạch, bảo đảm chất lượng hoa cung cấp cho các đơn vị thu mua.

Bà Đỗ Thị Hoa, Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất dịch vụ tổng hợp Hoa Thiên Phú cho biết: Nhu cầu thị trường đối với hoa cúc chi hiện rất lớn, đặc biệt phục vụ chế biến trà thảo dược và dược liệu. Trong khi đó, nguồn cung trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Vì vậy, hợp tác xã luôn ưu tiên liên kết, ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với nông dân trong vùng, giúp người trồng yên tâm đầu tư, mở rộng diện tích, sản xuất theo hướng ổn định và bền vững.

Đánh giá về hiệu quả mô hình trồng cúc chi, ông Tôn Ngọc Chuẩn, Chủ tịch UBND xã Đại Đồng cho biết: Cây cúc chi tuy đòi hỏi nhiều công chăm sóc nhưng bù lại mang lại giá trị kinh tế cao, thu nhập gấp nhiều lần so với một vụ cấy lúa. Hiện nay, toàn bộ sản phẩm hoa cúc chi tươi sau thu hoạch đều được Hợp tác xã Sản xuất dịch vụ tổng hợp Hoa Thiên Phú và Công ty Cổ phần Công nghệ cao Traphaco thu mua trực tiếp, nên người dân rất yên tâm sản xuất.

Cũng theo Chủ tịch UBND xã Đại Đồng: Thời gian qua, địa phương đã chú trọng đầu tư cải tạo, duy tu hệ thống thủy lợi nội đồng, nạo vét kênh mương, bảo đảm tưới tiêu phục vụ sản xuất; đồng thời quy hoạch vùng trồng cúc chi tập trung, thuận lợi về giao thông và thủy lợi. Thời gian tới, xã tiếp tục phối hợp với các đơn vị chuyên môn hỗ trợ nông dân mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng sản phẩm, hướng tới xây dựng vùng du lịch sinh thái, trải nghiệm gắn với cây dược liệu, góp phần phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hiệu quả, bền vững.