Chùa Keo, tên chữ là Thần Quang Tự là di tích Quốc gia đặc biệt tọa lạc bên dòng sông Hồng hiền hòa - biểu tượng độc đáo của văn hóa Phật giáo và kiến trúc cổ Việt Nam. Ngôi chùa gỗ gần 400 năm tuổi nổi bật với quy mô bề thế, kỹ thuật xây dựng tinh xảo và giá trị nghệ thuật đặc sắc. Đây là nơi lưu giữ ký ức, phong tục tín ngưỡng và nếp sống tâm linh của cư dân vùng đồng bằng Bắc Bộ.
Chùa được xây dựng năm 1632, theo bố cục nội công ngoại quốc, tiền Phật - hậu Thánh, các khối kiến trúc đăng đối, hài hòa. Nổi bật nhất là gác chuông gỗ - một tuyệt tác kiến trúc được xác lập kỷ lục “Gác chuông gỗ cao nhất Việt Nam” năm 2007.
Gác chuông cao 11,04m, gồm 3 tầng, 12 mái; từng chi tiết chạm khắc đều tinh xảo, từng đường đao, góc mái như kể lại câu chuyện của thời gian, nơi nghệ thuật, tâm linh và bàn tay tài hoa con người hòa quyện, tạo nên kiệt tác – niềm tự hào của di sản kiến trúc Việt.
Trong không gian linh thiêng của di tích Quốc gia đặc biệt, hương án chùa Keo được công nhận là Bảo vật quốc gia năm 2021. Đây là hiện vật độc bản, chạm khắc tinh tế, kiệt tác nghệ thuật gỗ thời Lê Trung Hưng thế kỷ XVII.
Đến chùa Keo, du khách được chiêm ngưỡng gần 100 pho tượng nguyên tác, dáng vẻ sống động mà dung dị, vừa linh thiêng vừa gần gũi nhân gian; cùng hệ thống ngai, khám, lọng vàng tán tía, bát biểu, chấp kích, hoành phi, câu đối, hoa văn cách điệu – tất cả đều kết tinh từ bàn tay tài hoa của nghệ nhân xưa.
Gắn liền với chùa Keo là hình ảnh Thiền sư Dương Không Lộ - bậc Quốc sư triều Lý, được hậu thế tôn xưng là Thánh tổ. Từ một ngư dân bên sông, ông hóa thân thành vị thiền sư lỗi lạc, đặt nền móng cho chùa Nghiêm Quang (tiền thân của chùa Keo), trở thành tấm gương sáng về đức hạnh, trí tuệ và lòng từ bi. Ánh sáng “Thần Quang” là pháp hiệu của Thiền sư Dương Không Lộ đã lan tỏa trong giáo lý nhà Phật, thấm sâu vào đời sống tinh thần của bao thế hệ cư dân nơi đây, trở thành nguồn cảm hứng cho đạo - đời hòa hợp.
Cho đến hôm nay, chùa Keo vẫn giữ trọn bản sắc kiến trúc thời Lê Trung Hưng, là điểm đến du lịch - văn hóa - tâm linh tiêu biểu của Hưng Yên, nơi lưu giữ vẻ đẹp Phật giáo trong dòng chảy tín ngưỡng dân tộc.
Lễ hội chùa Keo gắn với sự tích Thiền sư Dương Không Lộ, phản ánh thời kỳ hưng thịnh của Phật giáo Việt Nam; thể hiện sự suy tôn của cộng đồng đối với Đức Thánh Không Lộ; tăng cường tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa các thành viên trong làng xã, là nơi người dân gửi gắm ước vọng về cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Lễ hội cũng chính là nơi hội tụ, chất keo kết dính của các thế hệ trong cộng đồng, cùng nhau chia sẻ, trân trọng và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.
Khi tham gia lễ hội, du khách có cơ hội tìm hiểu các nghi lễ truyền thống như: Lễ khai chỉ, lễ rước Đức Thánh, múa rối chầu Thánh, múa ếch vồ, chèo trải cạn chầu Thánh, đêm hội hoa đăng, cùng các nghi lễ tín ngưỡng thờ Mẫu và hoạt động tế lễ của các đoàn tế, tín đồ, Phật tử...
Thực hiện việc sắp xếp đơn vị hành chính, hợp nhất hai tỉnh Hưng Yên và Thái Bình thành tỉnh Hưng Yên mới đã mở ra cơ hội phát triển, không gian liên kết vùng với nhiều tiềm năng và lợi thế. Hai miền quê giàu truyền thống lịch sử, văn hiến và cách mạng nay đang hòa chung một mạch nguồn văn hóa, chung một hành trình phát triển vì tương lai thịnh vượng.
Giờ đây, Hưng Yên là miền đất văn hiến ngàn năm - nơi tinh hoa văn hóa được vun đắp qua bao thế hệ; vùng quê hiếu học, giàu truyền thống, thấm đẫm tinh thần yêu nước và ý chí cách mạng kiên trung. Mỗi nếp nhà, mỗi ngôi làng, mỗi làn điệu dân ca đều lưu giữ hồn cốt văn hóa dân tộc, làm nên một Hưng Yên trầm mặc, bền bỉ và tự hào tỏa sáng giữa dòng chảy lịch sử.
Chùa Keo cùng nhiều di tích khác với những giá trị văn hóa truyền thống trên mảnh đất địa linh nhân kiệt, thấm đẫm khí chất kiên cường, cần cù, tinh thần hiếu học và lòng nhân nghĩa, đang viết tiếp trang sử từ quá khứ hào hùng đến hiện tại vững vàng và tương lai rực rỡ của đất và người Hưng Yên.
Từ ánh sáng Thần Quang soi rọi ngàn năm trước, đến hương sắc lễ hội chùa Keo mùa Thu hôm nay và niềm tin hướng về một Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc - tất cả đã hòa quyện, tạo nên hành trình di sản, hành trình của mỗi người con Hưng Yên trong kỷ nguyên vươn mình cùng dân tộc.
.png)
Theo: Báo và Phát thanh, Truyền hình Hưng Yên
Nội dung: Nguyễn Hình - Tú Anh
Đồ họa: Việt Hùng
