Về Hưng Yên những ngày này, đối lập với những con đường nhựa bỏng rát, cái nắng như thiêu đốt, ngột ngạt nơi phố thị khiến ta muốn làm gì cũng phải vội vã, ấy thế mà chỉ cần đứng trên bờ của hồ sen, khẽ nhắm mắt lại, ta sẽ cảm nhận hết được hương thơm thanh mát của đồng quê, thấy lòng dịu lại, an nhiên và thư thái diệu kỳ!

Cứ phải đợi đến mùa hạ, khi cái nắng đã nhiều phần oi ả, khi ấy cũng là lúc Hưng Yên khoác áo mới với những đầm sen mát mắt và những chiếc ô xanh khổng lồ điểm xuyết vô số chùm nhãn sai lúc lỉu.

Còn gì đẹp hơn và tinh khiết hơn những cánh hoa đẹp đẽ ấy xếp thành những ngọn lửa hồng và cân đối vây bọc lấy những tua nhuỵ vàng sậm như những sợi tơ mảnh. Cánh hoa bỗng trở thành "Người hùng" mang sứ mệnh chở che cho những nàng công chúa nhuỵ mong manh. Bên cạnh những đóa hoa mãn khai, sắc hương rực rỡ ấy là những đóa còn còn e ấp vừa mới nhú ra, những chiếc lá xanh tạo thành khoảng rộng, cứ mênh mang một góc trời...

Chẳng cần biết xung quanh lúc đó ra sao, chỉ có ta với ta muốn ôm vào lòng tất thảy để được thoả thuê ngụp lặn trong vẻ đẹp trong trẻo ấy. Nằm dài trên thảm cỏ, ngắm nhìn bầu trời trong xanh như chiếc màn hình cong khổng lồ, những cánh chim mải miết bay, mây lững lờ trôi, mẹ Thiên Nhiên ban tặng làn gió mát, hương sen dìu dịu, còn gì thú hơn nữa? Bởi vậy, mỗi lần hạ về, tôi như bồng bềnh giữa mùi hương thân thuộc và thả hồn mình trong lời ru của mẹ thuở nào:      

                                    Trong đầm gì đẹp bằng sen

                            Lá xanh bông trắng lại chen nhuỵ vàng

          Nhuỵ vàng, bông trắng, lá xanh

    Gần bùn, mà chẳng hôi tanh mùi bùn.

Chính vì vậy, hoa sen còn là biểu tượng cho dân tộc, là quốc hoa của Việt Nam. Không phải ngẫu nhiên hoa sen là loài hoa được chọn làm quốc hoa. Hoa sen đẹp, một nét đẹp mộc mạc, thuần khiết nhưng thanh cao và thật giàu sức sống cũng giống như tính cách và tâm hồn con người Việt Nam "gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn", sen chứa đựng trong mình vẻ đẹp, phẩm chất và tâm hồn người Việt.

Nhãn Hưng Yên - thứ quả được mệnh danh là “vương giả chi quả” kết hợp với “vương giả chi hoa”- là sen trong đầm thì không có gì hợp bằng. Hai tạo vật quý giá của đất trời ấy, dù không hẹn trước vẫn luôn chọn đúng thời điểm khoảnh khắc trong năm để bừng hương, tỏa sắc thơm ngát. Nhãn lồng mã lụa, cùi dày ngọt đậm, thấm vào lòng người bằng hương thơm tinh tuý của lớp cùi trắng ngọc, ẩn trong đó hạt sen bùi, được hương sen ướp thơm sẽ thành một bát chè thanh tao mà cao quý. Chè hạt sen long nhãn mang cái đảm đang, khéo léo của người con gái Phố Hiến đi làm dâu các phương mà chẳng thể nào lẫn được. Nó cứ ý nhị, thấm dần dần vào trong lòng người vào đúng cái khoảnh khắc mùa hạ ấy, khiến cho ai đã từng thưởng thức thì khó có thể quên. Khi nhắc tới nhãn, người Hưng Yên coi sản vật đó là niềm tự hào, mang hương vị ngọt phù sa mà không nơi nào có được. Nhà bác học Lê Quý Đôn từng ngợi ca rằng: "Mỗi lần bỏ vào miệng, thì tận trong răng lưỡi nảy ra vị thơm tựa như nước thánh trời cho".

Du khách về với xứ nhãn vào mùa hạ, chỉ muốn gói hương đồng gió nội mang về. Hưng Yên, nhãn ngọt, sen bùi…

                                                                                                                  Ngô Huyền Trang - TTTTXTDLHY