Hội nghị là sự kiện quan trọng của ngành Du lịch, thể hiện tầm nhìn chiến lược trong phát triển sản phẩm du lịch theo hướng bền vững, chuyên nghiệp và thích ứng với bối cảnh hội nhập mới. Đây đồng thời là diễn đàn chuyên môn quy tụ đại diện các Bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo Sở Du lịch các địa phương, Hiệp hội, doanh nghiệp và các chuyên gia trong lĩnh vực du lịch.
Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Hà Văn Siêu phát biểu khai mạc Hội nghị. Ảnh: TITC
Gần 9 năm triển khai Chiến lược: Những kết quả nổi bật
Trong bối cảnh du lịch toàn cầu phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch và chuyển dịch theo hướng xanh, bền vững, chú trọng trải nghiệm và cá nhân hóa, việc sơ kết Chiến lược phát triển sản phẩm du lịch Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ nhằm đánh giá những kết quả đạt được mà còn xác lập định hướng phù hợp cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
Được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt tại Quyết định số 2714/QĐ-BVHTTDL ngày 03/8/2016, Chiến lược phát triển sản phẩm du lịch Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 là định hướng quan trọng cho quá trình đa dạng hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch trong gần một thập kỷ qua.
Giai đoạn 2016-2019, Du lịch Việt Nam tăng trưởng mạnh với những kết quả chỉ tiêu tăng trưởng đầy ấn tượng và nhiều giải thưởng được thế giới vinh danh. Giai đoạn 2020-2021 ngành Du lịch chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch COVID-19, buộc chuyển hướng sang thị trường nội địa, ưu tiên an toàn, trải nghiệm sâu, du lịch xanh và ứng dụng công nghệ. Giai đoạn 2022-2023, du lịch mở cửa trở lại, khách quốc tế phục hồi, nhiều dòng sản phẩm mới phát triển mạnh như du lịch sinh thái, cộng đồng, chăm sóc sức khỏe, MICE, du lịch gắn với sự kiện. Giai đoạn 2024-2025, hầu hết các thị trường du lịch đã ghi nhận sự phục hồi mạnh mẽ. Nhiều thị trường du lịch quốc tế đã chứng kiến sự bùng nổ, số lượng khách đến tăng vượt mức năm 2019 (thời điểm trước dịch); du lịch bước vào chu kỳ tăng trưởng mới theo hướng bền vững, chất lượng cao và công nghệ hóa.
Trong quá trình triển khai Chiến lược, hầu hết các địa phương đã ban hành kế hoạch, chương trình hành động phù hợp thực tiễn; nhận thức về vai trò then chốt của sản phẩm du lịch được nâng cao, tạo sự đồng thuận trong quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng.
Sản phẩm du lịch ngày càng đa dạng, mang rõ nét độc đáo, khác biệt, thu hút khách du lịch, đảm bảo kinh tế, việc làm, an sinh xã hội, góp phần nâng tầm giá trị thương hiệu sản phẩm du lịch Việt Nam. Hệ thống sản phẩm du lịch được phát triển theo 5 nhóm chủ đạo: du lịch biển đảo gắn với nghỉ dưỡng biển, tham quan, du lịch tàu biển; du lịch văn hóa gắn với di sản, lễ hội, tham quan và tìm hiểu văn hóa; du lịch sinh thái, du lịch xanh gắn với đa dạng sinh học, nông nghiệp, nông thôn; du lịch đô thị gắn với du lịch MICE, du lịch đêm; du lịch cộng đồng và du lịch làng nghề. Các nhóm sản phẩm này ngày càng đa dạng, gắn với bản sắc địa phương, góp phần nâng cao chất lượng trải nghiệm và sức hấp dẫn của điểm đến Việt Nam, dù vẫn còn những hạn chế về hạ tầng, liên kết vùng và tính cạnh tranh.
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Hà Văn Siêu nhấn mạnh, sau gần 9 năm triển khai Chiến lược, hệ thống sản phẩm du lịch Việt Nam đã có những bước phát triển đáng ghi nhận cả về số lượng và chất lượng. Nhiều loại hình du lịch mới hình thành và phát triển mạnh mẽ; sản phẩm ngày càng đa dạng, gắn với khai thác giá trị văn hóa, thiên nhiên, ẩm thực, di sản và đời sống cộng đồng. Lượt khách và doanh thu du lịch tăng trưởng tích cực, góp phần nâng cao hình ảnh và sức hấp dẫn của điểm đến Việt Nam.
Theo ông Hà Văn Siêu, những lợi thế sẵn có của Việt Nam như nền văn hóa đa dạng, bản sắc phong phú, cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, khí hậu thuận lợi, con người thân thiện cùng hạ tầng du lịch chính là nền tảng quan trọng cho việc phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng, có khả năng cạnh tranh.
Phó Trưởng phòng Phòng Lữ hành - Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Hoàng Hoa Quân trình bày báo cáo sơ kết Chiến lược phát triển sản phẩm du lịch Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Ảnh: TITC
Tuy nhiên bên cạnh những kết quả tích cực, phát triển sản phẩm du lịch vẫn bộc lộ một số hạn chế như: khung pháp lý và cơ chế quản lý chưa đồng bộ, thiếu các chính sách mang tính đột phá; hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ hỗ trợ du lịch ở nhiều địa phương còn hạn chế, đặc biệt là giao thông kết nối, vệ sinh công cộng, bãi đỗ xe, bảo đảm an ninh, trật tự và công tác quy hoạch. Sản phẩm du lịch nhìn chung còn đơn điệu, chưa khai thác sâu giá trị di sản văn hóa; các tour, tuyến liên kết vùng chưa phong phú, sản phẩm đặc trưng chưa tạo dấu ấn rõ nét. Du lịch ban đêm, dịch vụ giải trí và các sản phẩm phụ trợ còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng chi tiêu và thời gian lưu trú của khách. Bên cạnh đó, hạ tầng du lịch, giao thông kết nối và tiện ích tại nhiều khu, điểm du lịch, nhất là vùng nông thôn, ven biển, miền núi và khu sinh thái, chưa đồng bộ. Nguồn nhân lực du lịch, nhất là ở cấp cơ sở, chưa được đào tạo chuyên sâu, vấn đề về áp lực môi trường, rác thải, ô nhiễm là những thách thức đối với phát triển du lịch bền vững... Những hạn chế này đặt ra yêu cầu phải đổi mới tư duy phát triển, nâng cao chất lượng và tính bền vững của sản phẩm du lịch trong giai đoạn tới.
Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: TITC
Giải pháp thực hiện Chiến lược: Tích hợp đa giá trị, hướng tới bền vững
Phó Cục trưởng Hà Văn Siêu nhấn mạnh, bước sang giai đoạn 2026-2030, trong bối cảnh du lịch thế giới chuyển dịch mạnh theo hướng phát triển xanh, kinh tế trải nghiệm và kinh tế ban đêm, việc phát triển sản phẩm du lịch Việt Nam cần được tiếp cận theo hướng tích hợp, đa giá trị, lấy chất lượng, tính bền vững và trải nghiệm của du khách làm trung tâm.
Trước hết, hoàn thiện thể chế, chính sách được xác định là nhiệm vụ then chốt nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho phát triển sản phẩm du lịch. Các cơ chế, chính sách cần được cụ thể hóa, linh hoạt hơn, phù hợp với thực tiễn từng vùng, từng loại hình sản phẩm, đặc biệt là các mô hình mới như du lịch xanh, du lịch nông thôn, du lịch đêm, du lịch y tế.
Song song đó, cần tập trung xây dựng và nhân rộng các mô hình sản phẩm du lịch đặc trưng, có tiềm năng, gắn với lợi thế tài nguyên và bản sắc địa phương. Việc ưu tiên nguồn lực cho các địa phương phát triển sản phẩm du lịch chủ lực sẽ góp phần hình thành những thương hiệu du lịch rõ nét, tránh tình trạng đầu tư dàn trải, trùng lặp.
Một nội dung quan trọng khác là đa dạng hóa và nâng cao giá trị trải nghiệm cho du khách. Theo đó, đẩy mạnh phát triển các sản phẩm gắn với văn hóa, ẩm thực, lễ hội, nghệ thuật, âm nhạc, thời trang, điện ảnh và công nghệ sáng tạo, qua đó hình thành những chuỗi trải nghiệm độc đáo, khác biệt, gia tăng giá trị thương hiệu cho Du lịch Việt Nam.
Phát triển nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao được xác định là yếu tố nền tảng. Trọng tâm là xây dựng các chương trình đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về quản lý, nghiệp vụ, ngoại ngữ, kỹ năng số và văn hóa ứng xử, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường và tiến trình hội nhập quốc tế.
Đồng thời, cần đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông minh trong quản lý điểm đến, phát triển sản phẩm, xúc tiến quảng bá và nâng cao trải nghiệm du khách; từng bước hình thành hệ sinh thái du lịch thông minh, bảo đảm kết nối dữ liệu liên ngành.
Cuối cùng, tăng cường và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế được xem là giải pháp quan trọng, thông qua kết nối, trao đổi kinh nghiệm, xúc tiến liên kết sản phẩm và giới thiệu điểm đến Việt Nam ra thị trường quốc tế, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh và vị thế của Du lịch Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới.
Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Hà Văn Siêu và Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Ninh Đỗ Tuấn Khoa chủ trì buổi thảo luận tại Hội nghị. Ảnh: TITC
Định hướng triển khai Chiến lược đến năm 2030
Giai đoạn tới, việc triển khai Chiến lược phát triển sản phẩm du lịch Việt Nam sẽ tập trung theo hướng lựa chọn có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm tính lan tỏa, bền vững.
Trước hết, ưu tiên xây dựng và triển khai thí điểm các nhóm sản phẩm du lịch chủ lực có khả năng tạo dấu ấn và sức cạnh tranh cao. Trong đó, nhóm sản phẩm du lịch biển đảo gắn với di sản và lễ hội sẽ được định hướng phát triển theo hướng hình thành các khu du lịch chất lượng cao, đẳng cấp, hài hòa giữa tiện nghi hiện đại với giá trị văn hóa truyền thống và bản sắc cộng đồng cư dân ven biển, biển đảo. Nhóm du lịch văn hóa - tâm linh - lễ hội tiếp tục được làm mới thông qua tổ chức các festival định kỳ, phục dựng lễ hội truyền thống kết hợp trải nghiệm đương đại, đồng thời đầu tư nâng cấp hạ tầng và dịch vụ tại các di tích trọng điểm.
Phó Giám đốc Sở Du lịch TP. Hồ Chí Minh Bùi Thị Ngọc Hiếu chia sẻ cách làm trong phát triển sản phẩm du lịch tại địa phương. Ảnh: TITC
Bên cạnh đó, du lịch cộng đồng, làng nghề gắn với di sản văn hóa phi vật thể được xác định là hướng đi quan trọng, thông qua việc xây dựng các tour trải nghiệm làng nghề, kết nối tham quan sản xuất, mua sắm sản phẩm OCOP tại chỗ, phát triển không gian biểu diễn nghệ thuật, không gian văn hóa cộng đồng và du lịch học đường. Du lịch nông thôn - sinh thái - cộng đồng cũng được thúc đẩy với các mô hình trải nghiệm làm nông dân, kết hợp canh tác, ẩm thực và lưu trú homestay, hướng tới hình thành các làng du lịch sinh thái cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa và không gian xanh. Song song đó, du lịch MICE và du lịch đêm sẽ được đầu tư bài bản, gắn với vui chơi giải trí, giáo dục, thể thao, từng bước hình thành các trung tâm hội nghị kết hợp nghỉ dưỡng và các khu kinh tế du lịch đêm quy mô.
Trong giai đoạn tới, du lịch xanh được xem là xu hướng xuyên suốt, yêu cầu các sản phẩm du lịch phải hài hòa giữa khai thác và bảo tồn tài nguyên, bảo vệ môi trường, giảm phát thải, sử dụng năng lượng sạch, đồng thời nâng cao nhận thức của cộng đồng và du khách. Các sản phẩm du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch gắn với bảo tồn thiên nhiên, di sản cần được phát triển theo hướng chuyên nghiệp, có kiểm soát.
Du lịch nông thôn tiếp tục là trụ cột quan trọng, góp phần phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân, bảo tồn văn hóa làng quê. Việc gắn du lịch với nông nghiệp, làng nghề, ẩm thực địa phương và đời sống cộng đồng sẽ tạo ra những trải nghiệm chân thực, khác biệt, phù hợp với xu hướng du lịch chậm, du lịch trải nghiệm.
Cùng với đó, du lịch đêm được xác định là không gian phát triển mới, góp phần kéo dài thời gian lưu trú và gia tăng chi tiêu của du khách. Các sản phẩm du lịch đêm cần được tổ chức bài bản, an toàn, gắn với văn hóa, nghệ thuật, ẩm thực, mua sắm, giải trí, đồng thời phù hợp với điều kiện và bản sắc của từng địa phương.
Một hướng đi giàu tiềm năng khác là du lịch y tế và chăm sóc sức khỏe nhằm khai thác lợi thế về y học cổ truyền, dịch vụ chăm sóc sức khỏe, nghỉ dưỡng, phục hồi thể chất và tinh thần. Việc phát triển loại hình này cần gắn với tiêu chuẩn chất lượng cao, bảo đảm an toàn, chuyên nghiệp và có sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành Du lịch và ngành Y tế.
Đại diện doanh nghiệp tại Bắc Ninh giới thiệu sản phẩm, chia sẻ cách làm thực tiễn trong phát triển sản phẩm du lịch. Ảnh: TITC
Cùng với phát triển sản phẩm, chiến lược cũng chú trọng xây dựng chuỗi giá trị và tăng cường liên kết vùng. Việc kết nối tour, tuyến giữa các địa phương trong tỉnh, liên tỉnh, liên vùng và quốc tế sẽ góp phần hình thành chuỗi sản phẩm đa dạng, kéo dài thời gian lưu trú và gia tăng chi tiêu của du khách. Đồng thời, thúc đẩy liên kết giữa sản phẩm - dịch vụ - cộng đồng, hỗ trợ doanh nghiệp, làng nghề và hộ dân tham gia chuỗi cung ứng dịch vụ du lịch, khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực du lịch.
Nâng cao năng lực phục vụ và chất lượng trải nghiệm du khách cũng là định hướng xuyên suốt. Trọng tâm là phát triển nguồn nhân lực chuyên nghiệp, đào tạo hướng dẫn viên địa phương, nghệ nhân làng nghề làm du lịch bài bản; xây dựng bộ tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm và dịch vụ tại điểm đến, hướng tới các chứng nhận về làng du lịch và không gian văn hóa du lịch tiêu biểu.
Song song đó, công tác quảng bá và xây dựng thương hiệu du lịch được đẩy mạnh theo hướng hiện đại, số hóa, thông qua xây dựng bộ nhận diện thương hiệu, sản xuất các sản phẩm truyền thông sáng tạo và phát triển ứng dụng, bản đồ số phục vụ du lịch tự trải nghiệm. Toàn bộ quá trình triển khai chiến lược được đặt trong định hướng phát triển du lịch bền vững, gắn bảo tồn và phát huy giá trị di sản với phát triển du lịch xanh, du lịch có trách nhiệm, thân thiện với môi trường, góp phần xây dựng hình ảnh du lịch Việt Nam hấp dẫn, khác biệt và bền vững trong dài hạn.
“Để hiện thực hóa các định hướng trên, sự vào cuộc đồng bộ của các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, Hiệp hội và cộng đồng là yếu tố quyết định. Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam cam kết sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương và doanh nghiệp trong quá trình phát triển sản phẩm du lịch, trên cơ sở khai thác hiệu quả lợi thế từng vùng, từng địa phương” - ông Hà Văn Siêu khẳng định.
Tại hội nghị, đại diện các Sở Du lịch, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và doanh nghiệp du lịch đã chia sẻ nhiều cách làm, mô hình và kinh nghiệm thực tiễn trong phát triển sản phẩm du lịch. Những chia sẻ tập trung vào đổi mới tư duy xây dựng sản phẩm, khai thác giá trị văn hóa - thiên nhiên đặc trưng của địa phương, tăng cường liên kết vùng, ứng dụng công nghệ số và nâng cao chất lượng dịch vụ, qua đó góp phần đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao sức cạnh tranh của Du lịch Việt Nam.
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm. Ảnh: TITC
|
Trước thềm hội nghị, đoàn khảo sát đã tham gia trải nghiệm sản phẩm du lịch “Tàu 5 cửa ô”, mô hình du lịch văn hóa - trải nghiệm được xây dựng theo hướng kết nối quá khứ và hiện tại, đưa du khách bước vào hành trình khám phá Hà Nội thông qua không gian kể chuyện sinh động, nơi lịch sử, văn hóa và nhịp sống đương đại giao thoa trên từng cung đường. Sản phẩm cho thấy tiềm năng trong việc làm mới cách tiếp cận di sản, góp phần đa dạng hóa hệ thống sản phẩm du lịch.
Hoạt động biểu diễn nghệ thuật góp phần làm phong phú sản phẩm du lịch “Tàu 5 cửa ô”. Ảnh: TITC
Tiếp đó, đoàn khảo sát Khu di tích đền Đô, một trong những điểm đến văn hóa - tâm linh tiêu biểu gắn với giá trị lịch sử triều Lý tại Bắc Ninh. Tại đây, bên cạnh hoạt động tham quan, tìm hiểu di tích, đoàn còn trải nghiệm làm tranh dân gian Đông Hồ - Di sản Văn hóa phi vật thể đặc sắc, qua đó giúp du khách tiếp cận sâu hơn với giá trị của nghề thủ công truyền thống. Đặc biệt, chương trình nghe hát quan họ bên sông đã tạo dấu ấn riêng, tái hiện không gian văn hóa Kinh Bắc đậm bản sắc, góp phần gia tăng chiều sâu cảm xúc và giá trị trải nghiệm.
Nghe hát quan họ bên sông là một trong những điểm nhấn văn hóa được khai thác trong phát triển sản phẩm du lịch Bắc Ninh. Ảnh: TITC
Đoàn cũng khảo sát vườn cam Lục Ngạn, mô hình du lịch nông nghiệp - nông thôn tiêu biểu, gắn sản xuất nông nghiệp với hoạt động trải nghiệm du lịch. Tại đây, du khách được trực tiếp tham quan, trải nghiệm thu hoạch, thưởng thức nông sản tại vườn, qua đó gia tăng giá trị cho sản phẩm nông nghiệp và nâng cao hiệu quả khai thác du lịch tại địa phương.
Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Hà Văn Siêu (thứ 2 từ trái sang, áo trắng) cùng đoàn khảo sát sản phẩm du lịch, chụp ảnh lưu niệm tại vườn cam Lục Ngạn. Ảnh: TITC
Hoạt động khảo sát thực tế mang lại những góc nhìn trực quan, sinh động về việc triển khai Chiến lược phát triển sản phẩm du lịch tại địa phương; đồng thời, cung cấp cơ sở quan trọng để đánh giá hiệu quả thực hiện Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; qua đó gợi mở những hướng phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng, phù hợp với điều kiện và lợi thế của từng địa phương trong giai đoạn tới.
|
Theo: Trung tâm Thông tin du lịch - Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam
