Cách thành phố Hưng Yên 3 km xuôi theo đê sông Hồng về phía đông, tại thôn 6, xã Quảng Châu là đền Hoàng Bà, nơi thờ nữ tướng Châu Nương, một nữ tướng thời Hai Bà Trưng.
Toàn cảnh ngôi đền( ảnh ditichlichsuvanhoa.com )
Theo thần phả còn được lưu giữ tại đền, nữ tướng Châu Nương, con gái bộ chúa Trưởng Quan, ở đất Nam Xương (Hà Nam), tuy là nữ nhi nhưng bà có chí khí như các bậc nam nhi, dũng lược đa mưu. Sống trong cảnh nước mất nhà tan, dưới ách đô hộ của quân xâm lược phương Bắc, cha của Châu Nương cũng bị chúng sát hại, nung nấu trong lòng ý chí đánh giặc giữ nước, trả thù nhà, bà đã cắt tóc giả làm ni sư đi khắp các chùa để chiêu mộ anh hùng hào kiệt, cùng đứng lên giết giặc cứu nước.
Theo lời kêu gọi, các nghĩa sỹ đều hội tụ theo bà đánh giặc cứu nước và lấy chùa làng Bảo Châu làm căn cứ chiêu mộ quân sỹ cùng với Trưng Trắc, Trưng Nhị đánh đuổi quân Tô Định. Khi Trưng Nữ lên ngôi hoàng đế, Châu Nương được phong nữ tướng. Tuy nhiên không lâu sau, quân Nam Hán lại sang xâm lược nước ta, lúc này Trưng Vương giao cho Châu Nương cầm quân đánh giặc, do quân giặc đông và mạnh, bà đã chiến đấu rất kiên cường, trên mình cầm kiếm giết giặc ngổn ngang, bà bị thương và chạy về đền Bảo Châu thì hóa ngày 3/3 năm Ất Mùi ( năm 43 sau CN).
Để tưởng nhớ tới công lao to lớn của bà, nhân dân đã lập đền thờ, tế lễ và ghi danh công đức. Tương truyền, đền thờ bà Châu Nương rất linh thiêng, trải qua bao triều đại đền thờ đã nhiều lần trùng tu tôn tạo tuy nhiên vẫn không hề mất đi vẻ linh thiêng, uy nghi nhưng rât giản dị. Hiện đền còn giữ được nhiều hiện vật quý như kiệu bát cống, kiệu võng, kiệu Bà, đại tự, hoành phi, câu đối… Đặc biệt là bức tượng Châu Nương được tạc bằng gỗ quý. Vẻ đẹp và công đức của bà đã được ca ngợi:
“Bảo sắc đằng không lâm Việt địa
Kim dung phóng diệu chiếu Nam thiên”.
( Nghĩa là: Sắc đẹp đã tôn màu vẻ bay khắp không trung, chọn nơi giáng sinh là đất Việt
Hình dung vàng ngọc chiếu khắp trời Nam, toả ra nhiều nét thiêng).
Với những giá trị đó, năm 1997, đền Châu Nương đã được Bộ Văn hóa Thể thao & Du lịch công nhận là di tích lịch sử văn hoá quốc gia. Hàng năm, đền mở hội từ ngày 1 đến ngày 3 tháng 3 Âm lịch. Con em quê hương ở khắp mọi miền Tổ quốc cùng khách thập phương nô nức về dự hội, tưởng nhớ người nữ tướng anh hùng của dân tộc và ôn lại truyền thống chống ngoại xâm của cha ông ta.
TTTTXTDLHY
