Quê hương Vân Nội là một vùng quê có truyền thống lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Là nơi phát tích của dòng họ Hoàng nổi tiếng có 18 đời quận công và là quê ngoại của thân mẫu chủ tịch Hồ Chí Minh.
Bà Hoàng Thị Loan (1868 - 1901), một người phụ nữ đảm đang và nhân hậu. Cả cuộc đời với nếp sống giản dị, đức hy sinh cao cả, giàu lòng nhân ái, bà đã vất vả chăm lo cho chồng, cho con, để chồng yên tâm dùi mài kinh sử, để các con có được những năm tháng tuổi thơ êm đẹp. Những lời răn dạy đạo lý của bà chính là nguồn suối ngọt ngào, nuôi dưỡng tâm hồn những người con ưu tú. Bà đã sinh cho đất nước Việt Nam một người anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam đó là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.
Nhà tưởng niệm bà Hoàng Thị Loan được xây dựng từ năm 2003 trên một khu đất có địa thế đẹp, rộng. Được khánh thành năm 2005, đây là một trong những công trình quan trọng của tỉnh, là nơi để các tầng lớp nhân dân trong và ngoài tỉnh về dâng hương, thăm viếng và tưởng nhớ.
.jpg)
Đến năm 2024, công trình được trùng tu, tôn tạo, gồm các hạng mục: nhà tưởng niệm, nhà trưng bày, nhà tiếp khách và công trình phụ trợ. Công trình mang phong cách kiến trúc thuần Việt, hoa văn trang trí mỹ thuật mang đậm phong cách truyền thống.
Bước vào là cây cầu dài 15,7m, mặt và lan can lát đá tự nhiên. Nhà tưởng niệm thuộc kiến trúc cổ 5 gian, 2 dĩ, mái lợp ngói mũi hài; bao gồm tòa Đại bái và Hậu cung; cửa 4 cánh thượng song hạ bản. Cột gỗ lim, tường trong ốp gỗ giáng hương, trạm khắc tranh hoa sen, các cấu kiện gỗ thuộc hệ kết cấu khung, vì kèo.
Bên trong nhà tưởng niệm là khu thờ tự, trên khám thờ treo bức đại tự “Quốc mẫu uy nghi”. Đến thăm nhà tưởng niệm, thắp nén hương thơm để tỏ lòng thành kính và tưởng nhớ tới thân mẫu Chủ tịch Hồ Chí Minh, người mẹ vĩ đại của dân tộc. Tại đây, còn lưu giữ chiếc khung cửi, một vật dụng gắn liền với cuộc đời của bà Hoàng Thị Loan, được chế tác theo nguyên mẫu chiếc khung cửi đang trưng bày ở Nghệ An, chiếc khung cửi mà bà đã dệt vải ngày đêm để nuôi chồng ăn học, nuôi các con khôn lớn.
Đây, không chỉ là nơi thờ tự mà còn là địa chỉ lưu giữ nhiều hình ảnh, tài liệu, hiện vật có giá trị. Gồm các chủ đề: Quê hương, gia đình và dòng họ bà Hoàng Thị Loan; Các hoạt động tưởng niệm và tri ân bà Hoàng Thị Loan; Chủ tịch Hồ Chí Minh với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hưng Yên.
Qua đó, tôi thêm hiểu về cuộc đời tần tảo, chịu thương, chịu khó và những công lao to lớn của bà Hoàng Thị Loan, cùng những ảnh hưởng của bà và dòng họ Hoàng tới sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.
Nguyễn Huệ - TTXTDL
