Củ niễng hay còn gọi là lúa bắp, loại cây thân thảo sống nhiều năm tại những tỉnh Đồng bằng Bắc Bộ, thường mọc hoang vu ở nơi có nhiều bùn như ao, hồ, đầm lầy hoặc những bãi bồi ven sông. Đây là cây có thân rễ rất phát triển, thân đứng cao tới 1-2m, lá phẳng, thuôn, hình dài, phần dưới gốc to xốp. Thân cây thường bị một giống nấm ký sinh, làm phần thân đó phồng lên, mang nhiều đốm đen, cấu tạo bởi bào tử của nấm. Cũng chính vì bị nấm ký sinh mà củ niễng trở nên béo và ngậy hơn.
Củ niễng có chứa nhiều chất dinh dưỡng như kẽm, vitamin A, B1, B2,...có vị ngọt, tính mát, ngoài ra có thể lấy rễ cành làm thuốc, có công hiệu thanh nhiệt, điều tràng vị. Nếu bạn thường xuyên ăn củ niễng có thể phòng bệnh tăng huyết áp, ngăn chặn xơ vữa động mạch, đặc biệt là có hiệu quả trị liệu nhất định đối với bệnh xơ cứng gan, urê máu cao. Ngoài ra, củ niễng còn dùng để giải rượu, lợi tiểu, tốt cho tim mạch, tiểu đường.
Trước kia, củ niễng thường để ăn sống nhưng ngày nay củ niễng được coi là một đặc sản thơm ngon, hấp dẫn vì vậy người dân Hưng Yên đã chuyển sang trồng cây niễng thay cho cây lúa. Hiện nay, thành phố Hưng Yên có diện tích khoảng 10ha, thu được năng suất lớn. Giống cây này được trồng từ tháng Hai đến tháng Chín âm lịch bắt đầu cho thu hoạch, trồng 1 lần và thu hoạch 3 năm liên tiếp. Vì là loại rau củ sạch, ngon và lạ nên ngày càng được người sành ăn ưa chuộng.
Đối với những người nội trợ, muốn có được những bó niễng ngon nên chọn những củ niễng cái, to và mẩy, khi tách vỏ sẽ thấy màu trắng nõn nà, thái lát trắng tinh. Từ củ niễng bạn có thể chế biến được rất nhiều món ngon và hấp dẫn như niễng xào với thịt bò, thịt nạc, tim cật, trứng hay đơn giản không cần cầu kì, dân dã và nhanh chỉ cần xào với hành lá, thêm ít rau mùi cũng đủ thơm ngon.
Với người dân Việt Nam nói chung, người dân Hưng Yên nói riêng, củ niễng là tuổi thơ, là kí ức len lỏi trong từng nỗi nhớ. Có dịp đến thăm Hưng Yên vào tháng 9 đến tháng 11 âm lịch, lang thang trong khu vực phường Hồng Châu hay các chợ thành phố bày bán rất nhiều, bạn sẽ bắt gặp những gánh hàng củ niễng mập mạp, thức quà quê bình dân, mộc mạc này đã khiến biết bao người thích thú. Đâu đó có những tiếng cười được mùa từ bác nông dân chở niễng ra chợ bán.
Nếu bạn là người yêu thích trải nghiệm và khám phá, sẽ rất thú vị khi bạn cùng tham gia thu hoạch, cùng đi rao bán củ niễng với người dân nơi đây. Còn gì tuyệt vời hơn khi giữa tiết trời se se lạnh, bạn được thưởng thức trọn vẹn hương vị ngọt giòn, thanh tao của những món ngon từ củ niễng.
Nguyễn Huệ
Ảnh: Sưu tầm
