Đến với quần thể di tích làng Nôm thuộc xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên, du khách được tham quan ngôi làng cổ 200 năm tuổi mang nét rêu phong, cổ kính còn giữ gần như nguyên vẹn kiến trúc truyền thống của vùng Đồng bằng Bắc Bộ. Nơi đây, được ví như nơi lưu giữ hồn quê của đất và người xứ nhãn.

Với một khung cảnh yên bình như: cây đa, giếng nước, đình, chùa, ao làng, chợ, cầu đá, văn chỉ, cổng làng, nhà cổ và nhà thờ họ, làng Nôm cũng đủ mang lại cho du khách chút hoài niệm ký ức thuở xưa và cảm giác thư thái.

Được xem là cổng làng đẹp nhất xứ Bắc, cổng làng Nôm vẫn còn đó với vẻ uy nghi bề thế, xây theo kiểu bát trụ, dựng năm Ất Mão 1915. Vốn là làng buôn nổi tiếng xứ Kinh Bắc, nơi cung cấp nguyên vật liệu chủ yếu cho việc đúc tiền và đồ khí cụ bằng đồng.

Thong dong dạo bước trên con đường làng lát gạch, cùng tìm hiểu hệ thống nhà thờ họ của những dòng họ có công lập ấp, dựng làng hay đi sâu vào ngõ nhỏ để tham quan nét cổ xưa của những nếp nhà cổ bằng gỗ, có tuổi đời khoảng 200 năm.

Đình làng có tên là đình Đại Đồng, một ngôi đình cổ thờ thánh Tam Giang, vị tướng dưới thời Hai Bà Trưng có công đánh đuổi giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước, đem lại cuộc sống yên bình cho nhân dân và là người đã lập ra làng nên được tôn thờ tại đình của làng.

Làng Nôm còn lưu giữ được 3 giếng cổ, đây được coi là linh khí, mắt rồng của làng, những chiếc giếng đá cổ được đậy nắp cẩn thận, chỉ sử dụng nước giếng khi làng có việc trọng đại như lễ hội, lễ tết múc lên dâng vào đình, chùa.

Nối tiếp không gian cổ kính là cây cầu đá xanh, một điểm nhấn độc đáo mang lại sức hút đặc biệt cho không gian văn hóa thuần Việt của làng. Công trình có niên đại khoảng 200 năm, bằng đá xanh nguyên khối, gắn khít nhau và được chạm trổ vân mây cách điệu, trông như những đầu rồng, chân cầu là những cột trụ bằng đá vẫn vững chãi với thời gian.

Điểm nhấn độc đáo của làng Nôm là chùa Nôm. Di tích có cảnh quan thoáng rộng và đẹp với kiến trúc nghệ thuật đặc sắc. Ngôi chùa cổ còn lưu giữ được 122 pho tượng cổ bằng đất có các kích cỡ lớn nhỏ khác nhau. Điều đáng ngạc nhiên là những bức tượng đất đã trải qua nhiều lần lũ lịch sử nhưng khi nước rút, các pho tượng vẫn không hề bị hư hại.

Đi chợ Nôm để cảm nhận đúng tên gọi là chợ quê, những mặt hàng dân dã thân quen được các bà, các cô bày bán trong chợ có tường gạch đỏ au, không chát vữa đã nhuốm màu thời gian, họp theo phiên vào các ngày có số cuối là 1,4,6,9 âm lịch.

Đến với làng Nôm để khám phá cảnh quan cổ kính, nét văn hoá truyền thống, những công trình kiến trúc nghệ thuật đặc sắc và cảm nhận trọn vẹn, những nét bình dị, mộc mạc, yên bình của làng quê thuần Việt.

                                                                                                                                                      TTXTDL