Đây là nơi tôn thờ Quốc tổ Lạc Long Quân – vị vua sơ khai mở đầu cho 18 đời vua Hùng gắn với truyền thuyết “con rồng cháu tiên” trong lịch sử của Việt Nam. Tương truyền, Lạc Long Quân là người tài giỏi, sức khoẻ phi thường, có tài đi lại dưới nước như trên cạn. Đến tuổi trưởng thành, Lạc Long Quân kết duyên cùng nàng Âu Cơ, sinh ra một bọc trăm trứng, sau nở thành một trăm người con trai. Để gây dựng giang sơn, năm mươi người theo cha xuống biển, năm mươi người theo mẹ lên đất Phong Châu, cùng tôn người con cả lên làm vua lấy hiệu là Hùng Vương, đặt quốc hiệu là Văn Lang. Con trai vua gọi là Quan Lang, con gái là Mị Nương. Các đời vua đời đời thế tập gọi là Hùng Vương. Lạc Long Quân được xem là Quốc tổ của dân tộc Việt Nam và được người đời vô cùng sùng bái, tôn kính.
Ngôi đền được khởi dựng từ sớm, năm 1740 chúa Trịnh Doanh cầm quân đi dẹp loạn qua khu vực Phố Hiến được Quốc Tổ Lạc Long Quân âm phù trợ đánh giặc. Nhớ ơn công đức Ngài, khi thắng trận trở về chúa Trịnh tâu lên vua Lê xin trùng tu, tôn tạo lại đền thờ khang trang, to đẹp hơn. Trải qua thời gian, ngôi đền cũ không còn, chỉ còn một phần dấu tích cột hiên, 7 đạo sắc phòng thời Nguyễn và tấm bia đá thời Hậu Lê, niên hiệu Cảnh Hưng thứ 5 (1744).
Năm 2018, ngôi đền được khởi công phục dựng trên nền móng của ngôi đền cũ, với diện tích rộng 2850 m² gồm các hạng mục: Tam quan, Tả vu, đền chính và hệ thống sân vườn. Trong đó, khu đền chính có kết cấu hình chữ Đinh gồm 3 gian Tiền tế và 2 gian Hậu cung. Các hạng mục, cấu kiện kiến trúc được làm bằng gỗ lim vững chắc mang đậm dấu ấn của một công trình kiến trúc cổ truyền thống. Ngôi đền đã được xếp hạng “di tích lịch sử” cấp tỉnh năm 2019.
Lễ hội truyền thống đền Quốc tổ Lạc Long Quân được tổ chức vào ngày 26 tháng Hai âm lịch. Đây là dịp để nhân dân và du khách bày tỏ lòng biết ơn đối với Quốc tổ Lạc Long Quân và giáo dục truyền thống yêu nước hướng về cội nguồn cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.
Phòng Thông tin Du lịch - TTTTXTDLHY
