Tạm xa sự ồn ào, náo nhiệt, tôi tìm về làng nghề dệt đũi Nam Cao (nay thuộc xã Lê Lợi, tỉnh Hưng Yên) nơi sản xuất lụa đũi nổi tiếng để khám phá và tìm hiểu những tinh hoa văn hóa độc đáo đang được gìn giữ và phát triển.

Đặt chân tới đây, tôi cảm nhận được khung cảnh yên bình và gần gũi. Bên mái hiên, dưới những nếp nhà xưa cũ là hình ảnh bà cụ ngồi kéo đũi, ông ngồi quay tơ, đánh ống, dệt vải…. Bên cạnh là sắc vàng, sắc trắng, sắc đỏ của nguyên liệu nhuộm vải trông như một bức tranh tuyệt đẹp.

Nong kén. Ảnh: Sưu tầm

Theo lời kể của người dân nơi đây: nghề dệt đũi Nam Cao đã được hình thành từ hơn 400 năm về trước, được nhiều người biết đến với các sản phẩm lụa đũi làm từ thủ công truyền thống. Các sản phẩm đũi Nam Cao chủ yếu sử dụng khung dệt thủ công, mỗi khung dệt đều có tuổi đời vài chục năm, thậm chí hàng trăm năm tuổi. Dù có lúc thăng, lúc trầm nhưng người dân nơi đây vẫn luôn yêu nghề, cố gắng gìn giữ nghề truyền thống của cha ông để lại.

Dệt vải thủ công truyền thống

Sản phẩm của làng nghề rất đa dạng và phong phú như: khăn lụa đũi, áo dài, áo bà ba, vải lụa, vải đũi, gối tựa,… Để làm ra một sản phẩm đũi bằng thủ công cần phải thực hiện rất nhiều công đoạn. Từ khâu chọn nguyên liệu tới khi thành thành phẩm đòi hỏi sự công phu, cần mẫn, tỉ mỉ, trau chuốt từng chút một của người nghệ nhân. Việc kéo sợi tưởng đơn giản nhưng lại rất vất vả, người kéo phải ngâm tay làm việc trong nước bất kể đông hay hè, phải tinh mắt và có tay nghề, cần mẫn cả ngày mới được 70 - 100 gram đũi. Bên trong các xưởng sản xuất lớn lại rộn ràng tiếng thoi đưa, sự kết hợp nhịp nhàng của đôi chân và bàn tay thoăn thoắt thể hiện sự khéo léo của những người thợ dệt.

Du khách tìm hiểu truyền thống làng nghề

Nếu như trước đây, đũi Nam Cao chủ yếu chỉ có màu trắng ngà, nâu đất thì nay đã có nhiều sự thay đổi, được nhuộm bằng những màu thiên nhiên đạt chuẩn hữu cơ như màu đỏ của gấc, màu tím của nếp cẩm, màu xanh của lá cây, màu vàng nguyên bản từ kén tằm, màu nâu từ lá bàng… Ngay ở màu vàng nguyên bản cũng có những gam màu khác nhau, tạo nên sự thích thú, ấn tượng trong tôi khi được tham quan tại vùng sản xuất.

Du khách check in với sản phẩm làng nghề

Tại đây, tôi được tận tay trải nghiệm một số công đoạn từ việc tự tay kéo sợi, dệt lụa, nhuộm khăn. Đối với trải nghiệm nhuộm khăn lụa đòi hỏi sự tinh tế và sáng tạo khi thả màu trên nước, để từng nét họa tiết hiện lên trên mặt lụa theo cách độc đáo, mang đậm dấu ấn cá nhân. Điều này giúp tôi hiểu rõ hơn về quy trình sản xuất và giá trị của sản phẩm lụa đũi thủ công.

 Lụa đũi Nam Cao được dệt bằng tay từ những sợi tơ tằm nguyên bản mềm mại, mát nhẹ vào mùa hè mà lại ấm vào mùa đông và thân thiện với làn da. Đây là chất liệu hoàn hảo cho những thiết kế áo dài và trang phục truyền thống vừa kín đáo, thanh thoát vừa giàu bản sắc dân tộc. Với những giá trị văn hóa đặc sắc, “ Nghề dệt đũi” đã được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Du khách quốc tế đến làng đũi Nam Cao trải nghiệm quay tơ dệt đũi. Ảnh: Hanhsilk

Ngày nay, làng nghề đã và đang lấy lại vị thế, trở nên nổi bật trên sàn diễn thời trang trong nước và quốc tế cũng như thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan, trải nghiệm.

Những chiếc khăn lụa nhiều màu sắc, những tấm đũi mềm mại sẽ là món quà kỷ niệm đáng nhớ để mua làm quà cho người thân và bạn bè. Hãy đến để cảm nhận vẻ đẹp của lụa đũi và lòng hiếu khách của người dân nơi đây!

                                                                                                                                                                             TTXTDLHY